مصر و ادامه انقلاب
علی آلنگ علی آلنگ

 



• در لحظاتی که مردم پایه های سیاسی حکومت ورشکسته حسنی مبارک را به لرزش‌ های جدی واداشته بودند، ژنرال های ارتش مصر با تائید قیام مردم ظاهراً سرنوشت خود را از سر نوشت مبارک جدا کردند.

• و با یک موضع گیری هدفمند ـ ضمن اجتناب از قتل عام مردم ـ امکانات ارتش را برای انجام مانور‌های بعدی با دو هدف زیر به خدمت گرفتند:


1

• کند کردن انقلاب

2

• متوقف کردن پیشرفت آن

• آنچه که مشهود بود ژنرال‌ها همراه با بسیاری از رسانه های نگران در غرب پیروزی انقلاب را در برکناری شخص مبارک خلاصه کردند.

• و یا لااقل چنین باوری را در داخل و خارج القا ‌‌نمودند.

• شخص مبارک هم با کمی‌ قایم موشک بازی بر این باور دامن زد.
• استراتژی حساب شده ای که مردم با توانایی زیاد به افشای آن پرداختند.
• اما نخستین پیروزی سیاسی قیام در واقع عقب‌ نشینی ضد انقلاب تا حذف دیکتاتور بود.
• حوادث بعدی نشان داد که ضد انقلاب و ارتش در مواضع تازه خویش در حال سنگربندی جدید سریع برای جلوگیری از ریزش کامل رژیم اند.

• ارتشی که بر ۴۰ در صد اقتصاد مصر شامل سرمایه گذاری و تجارت، ابزار و روند تولید در هر دو بخش خصوصی و دولتی حاکمیت داشت، تاکتیک "همراهی" با انقلاب را بر گزیدهٔ بود.

• این ارتش که مستشاران آمریکایی بر آن "ولایت" داشتند، به کار نظارت و "شرکت" در انقلاب مبادرت ورزیده بود.
• موضوعی که برای کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا آرامشی نسبی‌ به ارمغان آورد.
• تاکتیک همراهی نظامیان همچنین می ‌توانست شورش‌ها و نافرمانی‌ ها را در لایه‌ های پایینی ارتش کاملا کاهش دهد و دستگاه نظامی رژیم نیز با تغییراتی کمتر، ساختار همیشگی‌ خود را حفظ کند.

• پس از برکناری مبارک، بتدریج بخش‌های قابل توجهی‌ از اقشار میانی جامعه از ادامه کار دست کشیدند.

• صاحبان مسافرخانه‌ها و هتل‌ ها حالا دیگر خواهان "آرامش" بودند، فروشندگان و مغازه داران نیز "نظم" و حکومت قانون می خواستند.
• برخی‌ از اساتید دانشگاه با آنچه که تاکنون بدست آمده بود قانع شده و حال در صف منتقدان "هرج و مرج" قرار گرفته بودند.
• در عین حال کار بنگاه‌ های مالی‌ نیز بتدریج شروع به کار کردند و بازار بورس قاهره نیز مجددا گشایش یافت، اما ارزش سهام که پیشاپیش سقوط کرده بود همچنان به ریزش خود ادامه داد.
• آرام آرام سر و کله "کارشناسان صالح اقتصادی" هم دوباره پیدا شد.
• به کارگران و کارکنانی که در جریان قیام کنترل واحد‌های تولیدی را در اختیار گرفته بودند، منظما گفته شد هیچ کس در کشوری که واحد‌های تولیدی اش در "اشغال" کارگران باشد، سرمایه گذاری نخواهد کرد.
• و بدین ترتیب مسئولیت آنان در گسترش بحران مالی‌ تذکر داده شد.
• عوامل کارگزار رژیم مبارک نیز بتدریج از شوک وارد آمده خارج شدند.

• ممنوعیت انجام تظاهرات و اعتصاب و سرکوب پیشرو‌ترین صفوف انقلاب در روز‌های هشتم و نهم ماه مارس، حمله لباس شخصی‌‌ها به تظاهر کنندگان در "میدان تحریر" در روز نهم مارس و در پی آن دستگیری‌های گسترده، آدم ربایی ها و سرانجام آزار و شکنجه دستگیر شدگان از جمله موانع تازه پیشروی انقلاب بود.


1
افشای یک توطئه

• در روز هایی که جریان‌ های مشکوکی در پی‌ اختلاف اندازی بین گروه‌های مسلمان و مسیحی‌ بودند، نیروهای انقلاب ساختمان ‌های پلیس مخفی‌ را در قاهره و اسکندریه به تصرّف خود در آوردند.
• در آن جا از جمله مدارک روشنی مبنی بر دست داشتن دولت در عملیات تروریستی و کشتن ۲۳ نفر در کلیسای شهر اسکندریه بدست آمد.
• مدارک افشا شده دیگری نشان داد که عوامل دولتی همچنین در کار تدارک حمله به مسیحی‌‌ های "هلوان" در اوایل ماه مارس بوده اند.
• انجام چنین عملیات جنایت کارانه ‌ای همواره می تواند به اعتبار داخلی‌ و بین المللی هر انقلابی‌ صدمات فاحشی وارد آورد.
• تظاهرات مبنی بر همبستگی‌ پیروان ادیان مختلف که نشان از هشیاری مردم و بلوغ جنبش مصر بود، سرانجام بسیاری از این توطئه‌ ها را خنثی ساخت.

• پس از مبارک، ارتش مصر که در پی‌ کسب اعتبار و حیثیتی برای خود بود، به عرضه دو راهکار زیر اقدام کرد:


1

• تغییراتی در قانون اساسی‌

2

• دادن وعده انتخابات آزاد پارلمانی در ماه سپتامبر و دعوت مردم به انتخابات

• در میان کمتر از بیست میلیون شرکت کننده حدود چهارده میلیون نفر به سود آن و بیش از ۴ میلیون علیه آن رای دادند.

• پاسخ مثبت مردم بر پیشنهادات عموما بدو دلیل انجام گرفت:


1

• اول اینکه مردم مصر نخستین بار بود که در انتخاباتی آزاد شرکت می کردند.

2

• دوم اینکه رای "نه‌" می‌توانست دست ارتش را برای نظامی کردن اوضاع بازتر گذارد.

• گرچه در مورد صحت دلایل ذکر شده می تواند تردید‌هایی‌ وجود داشته باشد.

• نگاهی‌ کوتاه به نتایج انتخابات نشان می دهد که حدود ۲۲ درصد علیه "تغییرات ناچیز" رای دادند.

• شاید تعجب آور نباشد که ۴۰ در صد از "نه‌" گویان از قاهره و حدود ۳۲ در صد از اسکندریه بودند.

• نتایج بر آمده از دیگر کلان شهر‌ها هم نشانه حضور و استمرار انقلاب بود.
• چهره کنونی مصر چنین است که اعتصابات بشکل چشمگیری وجود دارد، مشارکت زنان و مبارزه فراگیر دانشجویان حتی یک لحظه نشست نداشته است.
• کارگران از سندیکا‌ها و اتحادیه‌ های دولتی خارج شده و سندیکاهای خود را تشکیل می دهند.
• کارگران نفت به اعتصابی بسیار سازمان یافته و موفقیت آمیز سه روزه ‌ای دست زدند که در پی‌ آن به تمامی خواسته‌ های خود نائل آمدند.
• یکی‌ از این خواسته ‌ها که مشخصا سیاسی و بر آمده از قیام بود، درخواست اخراج یکی‌ از وزرای کابینه دولت جدید بود که به سرعت مورد قبول قرار گرفت و وزیر مذکور کنار گذاشته شد.

• کارگران و کارکنان ادارات همراه با دانشجویان پلاکاردها و شعار‌هایی‌ منبی بر رفع محدودیت‌ ها در مورد اعتصاب و تظاهرات حمل می کنند و هنوز هم مبارزه در میدان تحریر کاملا به مذاکرات پارلمانی سپرده نشده است.

• در این روز‌ها شاید یکی‌ از بارز‌ترین ضعف ‌های طبقه کارگر مصر فقدان حزب فراگیر خود باشد، حزبی که به وسیله آن بتواند شیوه‌های مبارزاتی خود را به شکلی‌ موثر ترسازماندهی کند و شعار‌های خود را به شکل گسترده تر فراتر از رفرم‌ های موقت بر جنبش دیکته کند.

• این تنها یکی‌ از نتایج سرکوب نمایندگان سیاسی و صنفی طبقه کارگر است که به عقیده نگارنده در اواسط دهه ۱۹۵۰ میلادی با ترغیب دولت وقت انگلیس و گروه "اخوان المسلمین" و بوسیله دستگاه حکومتی "جمال عبد الناصر" شروع و تا امسال نیز ادامه داشته است.


• آیا مردم مصر تجارب نیک‌ و بد انقلاب دمکراتیک و ضد امپریالیستی ۱۹۵۲ را پیگیرانه بکار خواهند گرفت؟

• شواهد بسیاری مبنی بر تمایل و پشتیبانی کارگران صنایع آهن و فولاد، نساجی، نفت، ترانسپورت و کارگران سوئز از حزب طبقه خود وجود دارد.

• اما حزب کمونیست مصر و دیگر جریان ‌های مترقی تا چه اندازه می توانند با ایجاد جبهه وسیع انقلاب بازگشت ضد انقلاب را غیر ممکن و دستاوردهای انقلاب را توسعه دهند، به روند حوادث پیچیده آتی بستگی دارد.


آنچه که مسلم است این است که انقلاب به حیات دشوار خود ادامه خواهد داد.

پایان

July 7th, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
مسایل بین المللی